Komfort i dynamika jazdy samochodem są ściśle uzależnione od parametrów pracy silnika, czy skrzyni biegów. W końcu im mocniejszy pojazd, tym lepsze osiągi. Warto jednak wiedzieć, że w praktyce to nie moc, ale moment obrotowym jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na dynamikę auta. Dlaczego moment obrotowy jest kluczowy dla osiągów samochodu? Odpowiedź znajdziesz w dalszej części tekstu!
Czym jest moment obrotowy?
Pod pojęciem momentu obrotowego rozumiemy nic innego, jak siłę którą charakteryzuje się jednostka napędowa. Im wyższy moment obrotowy, tym większa siła, a co za tym idzie, auto szybciej i sprawniej rusza do przodu. Moment obrotowy wyrażamy w Nm (niutonometrach), przy czym najczęściej możemy spotkać się z zapisem, który informuje nas o maksymalnej wartości siły dostępnej w określonym zakresie obrotów. Dla przykładu „300Nm/3500 rpm” oznacza, że samochód dysponuje maksymalnym momentem obrotowym na poziomie 300 Nm, osiąganym przy 3500 obrotach na minutę!
Moc czy moment – co jest ważniejsze dla dynamiki jazdy?
Interpretując parametry techniczne silnika wiele osób zwraca uwagę wyłącznie na moc jednostki napędowej. W praktyce to wcale nie moc wyrażana w koniach mechanicznych odpowiada za osiągi samochodu. Łatwo wyjaśnić to na przykładzie samochodów dostawczych, czy ciężarowych, które wyposażone są w ogromne jednostki napędowe.
Takie silniki wcale nie oferują ogromnej mocy, za to ich moment obrotowy może sięgać nawet 1000 Nm! Dzięki temu pojazd ma wystarczająco dużo siły, aby pociągnąć nawet najcięższy ładunek, także w przypadku jazdy pod górę. Z tego względu dynamika pojazdu jest znacznie bardziej zależna od wartości momentu obrotowego oraz zakresu obrotów silnika, w jakich jest ona dostępna.
Dlaczego moment obrotowy ma istotny wpływ na osiągi samochodu?
W poprzednim akapicie wyjaśniliśmy już, że to właśnie moment obrotowy w znacznej mierze odpowiada za dynamikę pojazdu. W praktyce jest to bowiem siła, jaką udostępnia kierowcy jednostka napędowa. A zatem im większa siła, tym sprawniej rozpędza się samochód. Sama wartość momentu obrotowego nie sprawi jednak, że nasz pojazd będzie dynamiczny niczym bolid Formuły 1. Równie istotne jest to, w jakim zakresie obrotów osiągana jest maksymalna wartość siły.
Dla przykładu pojazdy z silnikami wolnossącymi posiadają moment obrotowy dostępny w górnym zakresie obrotów. W takim przypadku do sprawnego przyspieszania musimy utrzymywać wyższe obroty. Z kolei samochody doposażone w turbosprężarkę lub też turbinę oferują większą siłę przy dużo niższych obrotach silnika, dzięki czemu pojazd od razu reaguje wciśnięcie gazu, a my jako kierowcy nie musimy oczekiwać, aż pojazd zacznie przyspieszać.
Ile niutonometrów momentu obrotowego powinien mieć samochód do swobodnego poruszania się?
Każdy kierowca posiada własne preferencje co do mocy oraz momentu obrotowego w swoim samochodzie. W przypadku niewielkich aut użytkowanych głównie w ruchu miejskim, w zasadzie trudno wymagać specjalnie wydajnych parametrów silnika. W nowszych autach, doposażonych w turbinę zwykle maksymalny moment obrotowy sięga poziomu 200-300 Nm. W starszych pojazdach często wartość siły nie przekraczała nawet 100 niutonometrów. Dla przykładu bardzo popularny niegdyś Fiat Seicento z topowym silnikiem 1.1 oferował kierowcy aż… 88 Nm momentu obrotowego.
W praktyce do codziennego użytkowania nie potrzebujemy wyjątkowo szybkiego samochodu. Z tego względu planując zakup nowego pojazdu nie należy zwracać ogromnej uwagi na jego parametry techniczne. Owszem, warto mieć zawsze zapas mocy, która może przydać się podczas wyprzedzania, czy też włączania się do ruchu. W praktyce, jeżeli nie holujemy dużej przyczepy kempingowej ani nie planujemy być najszybszymi na drodze, spokojnie wystarczy nam skromne 150-300 Nm momentu obrotowego!
Jaki samochód ma największy moment obrotowy?
Stosunkowo najwyższym momentem obrotowym mogą zwykle pochwalić się największe samochody ciężarowe. W ich przypadku sama konstrukcja silnika jest jednak nieco odmienna, niż w pojazdach osobowych. Pozostańmy więc w sferze aut produkcyjnych, których zadaniem nie jest transport ultraciężkich towarów. I tak możemy wyróżnić chociażby kilka modeli supersamochodów, takich jak Koenigsegg Jesko, który oferuje ponad 1500 Nm momentu obrotowego, dostępnego dosłownie po muśnięciu gazu.
Inny przykład? Amerykański pickup, czyli Ram 3500 w wersji Heavy Duty. Wyposażony w silnik wysokoprężny 6.7L Cummins pojazd oferuje ponad 1400 Nm momentu obrotowego i jest w stanie pokonać niemalże każdą przeszkodę, jaką zdoła napotkać na drodze. Jakie jeszcze samochody charakteryzują się wyjątkowo wysokim momentem obrotowym? Oto krótka lista, na której znajdą się:
- Bugatti W16 – 1600 Nm momentu obrotowego,
- Hummer EV – 1626 Nm momentu obrotowego,
- Koenigsegg Regera – 2000 Nm momentu obrotowego,
- Rimac Nevera – 2360 Nm momentu obrotowego,
- Koenigsegg Gemera – 3500 Nm momentu obrotowego.
Czy można podnieść moment obrotowy samochodu?
W większości pojazdów możliwe jest wzmocnienie jednostki napędowej poprzez zmianę oprogramowania sterownika lub fizyczną ingerencję w podzespoły. Zarówno w przypadku silników benzynowych, jak i wysokoprężnych dostępne są liczne możliwości modyfikacji, mających na celu zwiększenie mocy oraz momentu obrotowego. W przypadku współczesnych układów napędowych zwykle wszelkie zmiany wprowadza się w sterowniku silnika. Odpowiedni program pozwoli poprawić parametry pracy jednostki napędowej, uwalniając nieco więcej wigoru skrywanego przez silnik.
Warto oczywiście zachować umiar we wszelkiego rodzaju modyfikacjach. Zwyczajne, całkowicie seryjne podzespoły jednostki napędowej mogą nie wytrzymać nagłego przyrostu mocy i momentu obrotowego. Na skutek tego mogą wystąpić liczne awarie, na przykład związane ze skrzynią biegów, czy pękniętym blokiem silnika. Warto także pamiętać, że więcej mocy i momentu oznacza także lepsze osiągi, a co za tym idzie dłuższą drogę hamowania w razie wystąpienia awaryjnej sytuacji na drodze. Z tego względu oprócz inwestycji w moc i moment należy zadbać też o układ hamulcowy czy zawieszenie!
Samochody elektryczne – przyszłość rynku super samochodów?
Jakkolwiek napęd elektryczny może mieć tyle samo zwolenników, co i przeciwników, trudno zaprzeczyć, że to właśnie ten rodzaj silników zapewnia najlepsze osiągi. Współcześnie produkowane elektryczne samochody sportowe oferują użytkownikom doskonałe parametry jazdy. Coraz częściej kierowcy mogą liczyć na przyspieszenie od 0 do 100 km/h w mniej niż 3 sekundy. Odpowiada za to moc i moment obrotowy wytwarzane przez elektryczny układ napedowy. Dzięki stałemu rozwojowi technologii, za kilka lub kilkanaście lat może okazać się, za topowe auta sportowe czy hiper samochody będą posiadać wyłącznie silniki elektryczne.
Taki stan rzeczy z pewnością będzie ogromnym ciosem dla miłośników tradycyjnej motoryzacji. Warto jednak wspomnieć, że w ostatnich latach znaczna część koncernów motoryzacyjnych zapowiedziała odejście od aut spalinowych na rzecz technologii EV. Czy przyszłość będzie należeć do aut elektrycznych? Na to wygląda. I choć rozwój jest naturalną siłą rzeczy, to trochę przykry jest fakt, że zamiast pięknego bulgotu silnika V8, który oferują takie auta jak Dodge Challenger SRT Demon, czy Henessey The Excorcist Camaro, będziemy musieli zadowolić się charakterystycznym szumem napędu elektrycznego.
Dlaczego moment obrotowy jest kluczowy dla osiągów samochodu? – podsumowanie
Moment obrotowy to jeden z głównych parametrów silnika, który decyduje o dynamice samochodu. Pod tym pojęciem kryje się bowiem siła, która napędza auto w zadanym kierunku. Im wyższy moment obrotowy, tym większa dynamika jazdy. Warto przy tym pamiętać, że poza samą wartością momentu, wyrażoną w niutonometrach, szczególnie istotny jest zakres obrotów, w których dostępna jest maksymalna siła. Im niższe obroty, tym lepiej.
W przypadku pojazdów wolnossących zwykle obserwujemy sytuację, w której moment obrotowy, nawet jeżeli jest bardzo duży, dostępny jest dopiero w górnej partii obrotów (na przykład powyżej 3500 obrotów na minutę). Wówczas mamy do czynienia ze zjawiskiem, gdy naciskamy gaz, a reakcja jest bardzo opóźniona. Samochód wyraźnie przyspiesza dopiero wtedy, gdy znajdzie się w optymalnym zakresie obrotów. Z kolei samochody wyposażone w turbinę lub turbosprężarkę zapewniają płynne przyspieszenie już w dużo niższej partii obrotów. Jeżeli lubisz dynamiczną jazdę, albo często przewozisz ciężkie towary, z pewnością warto wybrać pojazd, który oferuje duży moment obrotowy!